Cisza dla sztuki. Dlaczego artyści walczą o spokój w Puszczy Zielonce?

Czy da się tworzyć w hałasie? Można próbować, ale to trochę tak, jakby malować podczas trzęsienia ziemi. Przyroda od wieków stanowi źródło inspiracji dla twórców. Obcowanie z lasem, obserwacja światła, dźwięków i rytmu natury sprzyjają powstawaniu dzieł malarskich, muzycznych i literackich. Dlatego gdy naturalna cisza zostaje zakłócona, artyści reagują – bo nie da się tworzyć tam, gdzie wszystko krzyczy.

Puszcza Zielonka przez lata była dla artystów miejscem twórczego natchnienia. Dziś coraz częściej słychać głosy, że jej spokój jest zakłócany przez działalność strefy spadochronowej Sky Camp Poznań. Jak relacjonują mieszkańcy i turyści, hałas generowany przez samolot turbośmigłowy (słyszalny nawet kilkadziesiąt razy dziennie!) wpływa na komfort życia, zaburza równowagę przyrody i utrudnia pracę twórczą. Zamiast naturalnych dźwięków lasu słychać warkot silników, który uniemożliwia skupienie i zakłóca doświadczanie natury.

Dlatego coraz więcej twórców angażuje się w działania na rzecz ochrony ciszy w Puszczy Zielonce, stając się „ambasadorami środowiska”.

Od renesansu do współczesności – siła natury w sztuce

Natura od zawsze była jednym z najważniejszych źródeł inspiracji dla artystów na całym świecie. Już od czasów starożytnych malowano pejzaże oraz przedstawiano zwierzęta, rośliny i zjawiska atmosferyczne, próbując uchwycić piękno i zmienność otaczającego świata. W epoce renesansu fascynacja naturą rozwinęła się jeszcze bardziej, gdy artyści zaczęli zgłębiać jej strukturę, światło i kolory, co znalazło odzwierciedlenie w bardziej realistycznych i szczegółowych dziełach.

Wraz z rozwojem romantyzmu w XIX wieku natura stała się symbolem wolności, tajemnicy i duchowości. Twórcy szukali w niej nie tylko wizualnej inspiracji, ale także źródła emocji i refleksji nad ludzkim miejscem w świecie. Poeci, malarze i muzycy przenosili do swoich dzieł majestat krajobrazów, subtelność naturalnych dźwięków oraz zmieniających się pór roku.

Współcześnie, mimo rozwoju technologii i urbanizacji, natura wciąż pozostaje dla twórców przestrzenią kreatywnego rozwoju. Kontakt z przyrodą pozwala oderwać się od zgiełku codzienności i odnaleźć równowagę niezbędną do powstawania dzieł autentycznych i pełnych głębi. Dzięki niej artyści na nowo odkrywają świat, wyzwalają wyobraźnię i tworzą z sensem oraz wrażliwością na otaczające ich środowisko.

Puszcza Zielonka jako studio artysty – wypowiedzi twórców

Puszcza Zielonka stała się nieodłącznym partnerem procesu twórczego dla wielu artystów z Poznania i okolic. To właśnie tu, w naturalnym spokoju, powstają dzieła malarskie, kompozycje muzyczne i utwory literackie.

„Dla mnie Puszcza Zielonka to miejsce, gdzie mogę usłyszeć siebie i swoje pomysły. Bez tej ciszy nie powstałoby wiele moich utworów. Każdy ptak, każdy liść ma swój dźwięk, który staje się częścią mojej muzyki” – mówi pan Jacek, nauczyciel muzyki.

Pani Anna, malarka, dodaje: „Las to mój drugi dom. W ciszy Puszczy odnajduję wolność, której nie doświadczam nigdzie indziej. To właśnie dzięki niej moje obrazy nabierają życia i emocji.”

Dziś coraz więcej osób zwraca uwagę na to, że bezcenny spokój Puszczy Zielonki jest zagrożony. Mieszkańcy okolicznych miejscowości alarmują, że hałas samolotu turbośmigłowego przecina niebo nad lasem, wpływając na naturalny rytm przyrody. Zgłaszają również, że dźwięk silników utrudnia codzienne funkcjonowanie, a w przypadku artystów – może zakłócać proces twórczy.

„To jakby w środku nocy ktoś włączył głośny alarm – nagle wszystko, co ciche i delikatne, zostaje zagłuszone. Pracując nad utworem, wielokrotnie byłam zmuszona przerywać pracę, bo silnik samolotu rujnował każdy moment skupienia” – opowiada pani Marta, pisarka, mieszkanka otuliny Puszczy Zielonki.

„Próbowałam malować podczas jednego z takich przelotów. To było niemożliwe. Hałas rozerwał moją koncentrację, a myśli uciekły gdzie indziej. Czuję, że tracę dostęp do miejsca, które było dla mnie źródłem kreatywności” – mówi pani Anna.

Janek, student i performer dźwiękowy, również dzieli się swoim doświadczeniem: „Robiłem nagranie terenowe z mikrofonem kontaktowym, chcąc uchwycić wibracje liści i gałęzi pod wpływem wiatru. W połowie nagrania nad głową przeleciał samolot i nagle wszystko przestało mieć sens. Ten moment rozpadu dźwięku był dla mnie szokiem.”

Wielu artystów nie wyobraża sobie swojej twórczości bez Puszczy Zielonki. Gdy hałas przerywa ciszę, niszczy komfort pracy i jakość powstających dzieł. Dla nich to walka o przetrwanie miejsca, które od lat było źródłem inspiracji i twórczej energii.

„Cisza to dla mnie najważniejszy instrument” – podsumowuje pan Jacek.

Jak artyści bronią Puszczy Zielonki przed hałasem lotniczym? Kultura jako narzędzie ochrony przyrody

W obliczu narastającego konfliktu Puszczy Zielonki ze Sky Camp Poznań artyści nie pozostają bierni. Coraz więcej z nich angażuje się w działania społeczne – powstają listy otwarte, petycje, nagrania dokumentujące poziom hałasu lotniczego, a także są organizowane demonstracje wymierzone w działalność Sky Camp.

Artyści łączą siły z mieszkańcami i przyrodnikami, bo walka o ciszę to jednocześnie walka o tożsamość tego miejsca. Ich obecność w debacie publicznej nadaje całej sprawie wymiar symboliczny, pokazując, że ochrona Zielonki to także wyzwanie społeczno-kulturowe. Konflikt nie ogranicza się bowiem wyłącznie do obrony lasów pod Poznaniem, jest także starciem kultury z komercją.

Sky Camp strefa skoków spadochronowych organizuje liczne przeloty samolotu, które, choć formalnie zgodne z przepisami, według mieszkańców naruszają ducha strefy ciszy ustanowionej na terenie Natura 2000. Dla artystów to sygnał, że kultura i sztuka nie mogą zostać zepchnięte na margines w imię szybkiego zysku.

Dzięki temu temat ciszy i spokoju zyskuje coraz większe znaczenie, mobilizując różne grupy do wspólnego działania na rzecz zachowania unikalnego dziedzictwa.

„Sky Camp zarabia kosztem spokoju. Dla nas to nie jest cena, którą można zaakceptować. Puszcza potrzebuje ciszy, by przetrwać, a nie hałasu, który ją niszczy” – mówi Zuzanna, kompozytorka muzyki eksperymentalnej, która czerpała z Zielonki inspirację do pracy nad utworem opartym na dźwiękach lasu.

Artyści jako „ambasadorzy środowiska”. Przykłady z Polski i ze świata

Coraz częściej mówi się o artystach jako „ambasadorach środowiska” – osobach, które czerpią inspirację z natury, ale też aktywnie angażują się w jej ochronę. Na całym świecie znajdziemy liczne przykłady takich działań. Oto niektóre z nich.

• Amazonia. W lasach deszczowych Amazonii artyści coraz częściej angażują się w działania mające na celu podnoszenie świadomości społecznej na temat zagrożeń związanych z wylesianiem i zmianami klimatycznymi. Poprzez instalacje, wystawy i performance ukazują piękno tego ekosystemu oraz skalę jego destrukcji. Przykładem jest brazylijski artysta Mundano, który stworzył mural w São Paulo, wykorzystując popiół z pożarów lasów jako pigment – jego praca stała się symbolicznym protestem przeciwko niszczeniu Amazonii.
• Puszcza Białowieska. Wokół Puszczy Białowieskiej realizowane są liczne projekty artystyczno-edukacyjne angażujące zarówno lokalnych, jak i międzynarodowych twórców. Powstają dzieła sztuki, organizowane są plenery, warsztaty i wystawy, które promują zrównoważony rozwój i potrzebę ochrony tego wyjątkowego obszaru przyrodniczego.
• Stany Zjednoczone. W USA wielu artystów włącza się w różne inicjatywy związane z ochroną środowiska. Przykładem może być projekt „The Ocean Cleanup”, w ramach którego artyści tworzą dzieła sztuki z odpadów oceanicznych, zwracając uwagę na problem zanieczyszczenia mórz i oceanów.
• Wielka Brytania. W Wielkiej Brytanii artyści biorą czynny udział w projektach mających na celu ochronę dzikiej przyrody. Jednym z najbardziej znanych jest konkurs „Wildlife Photographer of the Year”, organizowany przez Natural History Museum w Londynie. Poprzez wyjątkowe fotografie ukazujące życie dzikich zwierząt, konkurs ten promuje świadomość ekologiczną, zwraca uwagę na zagrożone gatunki oraz podkreśla potrzebę ochrony naturalnych ekosystemów.

Wszystkie powyższe przykłady pokazują, że artyści na całym świecie angażują się w działania na rzecz ochrony środowiska, wykorzystując swoją twórczość do podnoszenia świadomości społecznej i inspirowania do działań proekologicznych.

W Polsce rola twórców w walce o środowisko naturalne zyskuje coraz większe znaczenie. Puszcza Zielonka, dzięki swojemu niepowtarzalnemu charakterowi i bogactwu przyrodniczemu, staje się jednym z miejsc, gdzie artyści łączą swoją twórczość z ekologicznym zaangażowaniem. Biorą oni czynny udział w inicjatywach i projektach, które wykraczają poza estetykę i włączają się aktywnie w obronę lasów pod Poznaniem.

Podsumowanie. Cisza jako przestrzeń wolności i kultury w lasach pod Poznaniem

Cisza to przestrzeń, która pozwala myśleć, tworzyć, grać i medytować. To warunek konieczny, by kultura się rozwijała, a artyści odnajdywali głęboką inspirację w otaczającym ich świecie. Puszcza Zielonka była i powinna pozostać takim miejscem – azylem dla twórców i mieszkańców, gdzie spokój umożliwia prawdziwe doświadczenie przyrody.

Dlatego apelujemy do wszystkich – artystów, mieszkańców, miłośników kultury i natury – aby razem walczyć o ciszę w Puszczy Zielonce. Tylko wspólne działania dają szansę na ochronę naturalnego środowiska, które jest również przestrzenią wolności i kreatywności, tak bezcenną dla nas wszystkich.

Razem zadbajmy, by miejsce to pozostało oazą spokoju i źródłem niekończącej się inspiracji.